เบต้ากลูแคน (Beta glucan)

ถ้าจะพูดอาหารเสริมที่จะช่วยให้ร่างกายมีความแข็งแรง โดยการเพิ่มภูมิคุ้นกันให้แข็งแรง แล้วละก็ เบต้ากลูแคน ต้องติดอยู่ในรายการอาหารเสริมนั้นๆแน่นอน เพราะว่า เบต้ากลูแคน ได้ชื่อจากนักวิทยศาสตร์ว่า เป็น สารที่ช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันทางชีววิทยาในร่างกาย เบต้ากลูแคน มีการศึกษามาเป็นระยะเวลานาน ว่าช่วยให้ระบบภูมคุ้มกันในร่างกาย ทำงานให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยทำให้เซลล์เม็ดเลือดขาว เช่น เซลล์แมคโครฟาจ ออกฤทธิ์ในการกำจัดเชื้อโรคได้มากขึ้น

หรือ พูดง่ายๆให้เข้าใจ ก็คือว่า ถ้าเรากินเบต้ากลูแคนเข้าไปในร่างกายแล้ว จะทำให้เซลล์เม็ดเลือดขาว ชนิดแมคโครฟาจ ออกมาทำหน้าที่กำจัดเชื้อโรคและเซลล์ต่างๆที่ผิดปกติในร่างกาย ได้ดีขึ้น มีประสิทธิภาพมากขึ้นนั่นเองครับ

เบต้ากลูแคน  ก็คือ สารอาหารประเภทใยอาหาร ชนิดแป้ง ที่เกิดจากน้ำตาลกลูโคสมาต่อกันเป็นสายยาวๆ นั่นเองครับ พบได้ในพืชบางชนิด เช่น เห็ด  ยีสต์ (ยีสต์ดำ ยีสต์ขนมปัง) และราเส้นใย ข้าวบาร์เลย์ ข้าวโอ๊ต  เป็นต้น เป็นคาร์โบไฮเดรตประเภทพอลิแซ็กคาไรด์ ประกอบด้วยโมเลกุลของกลูโคสมาต่อกันด้วยพันธะไกลโคไซด์

เบต้ากลูแคนที่สกัดได้จากข้าวบาร์เลย์และข้าวโอ๊ตจะส่วนใหญ่เป็น เบต้ากลูแคน ชนิด 1,3 / 1,4) ส่วนที่สกัดจากยีสต์ เช่น ยีสต์ดำ ส่วนใหญ่จะเป็นเบต้ากลูแคน ชนิด 1,3 / 1,6

เบต้ากลูแคน นอกจากจะมีคุณสมบัติเด่นในเรื่อง ช่วยให้ระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายทำงานได้ดีขึ้น กำจัดเชื้อโรคได้มากขึ้น กำจัดเซลล์ที่ผิดปกติ ที่อาจกลายเป็นเซลล์มะเร็งได้ ก็ยังมีคุณสมบัติช่วยลดระดับไขมันในเลือดทั้งคลอเรสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์

โดยเบต้ากลูแคนที่ได้จากข้าวโอ๊ต ได้รับการสนับสนุนในการการกล่าวอ้างว่าสามารถช่วยลดความเสี่ยงจากการเป็นโรคหัวใจได้ในคนที่ควบคุมอาหารโดยรับประทานข้าวโอ๊ตที่เป็นอาหารไขมันต่ำ นอกจากนี้ก็ยังช่วยต้านอนุมูลอิสระ ต้านการอักเสบได้ด้วย

เบต้ากลูแคน ที่สกัดได้จะเป็นสารประเภทน้ำตาลที่มีกิ่งก้านสาขายาว ซึ่งด้วยความที่มีกิ่งก้านสาขาที่ยาวนี้จะสามารถไปกระตุ้นกับตัวรับที่ผิวของเม็ดเลือดขาวชนิด Macrophages ทำให้ macrophages อยู่ในสภาพที่ ตื่นตัวรอพร้อมที่จะทำงานกำจัดสิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาในร่างกาย

ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่า เบต้ากลูแคน ช่วยกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันได้  แต่จากการศึกษา เราพบว่า เบต้ากลูแคนชนิด 1,3 / 1,6 เท่านั้นที่สามารถกระตุ้นถูมิคุ้มกันได้มีประสิทธิภาพมากที่สุด

ใครบ้างควรทาน

ผู้ที่ติดเชื้อง่าย เช่น เป็นหวัด

ผู้ป่วยที่ร่างกายต้องกายเพิ่มระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง เช่น ผู้ป่วยภูมิคุ้มกันบกพร่อง

ผู้ป่วยโรคมะเร็ง

ผู้ที่มีไขมันในเลือดสูง

ผู้ที่อยากให้ระบบภิมคุ้มกันแข็งแรง ไม่เจ็บป่วยง่ายๆ

ขนาดที่ใช้

ขนาดทั่วๆไปที่มีการศึกษา ก็มีตั้งแต่ 200 – 3,000 มิลลิกรัมต่อวัน

ปล. เบต้ากลูแคน ที่มีขายอยู่ในท้องตลาดมีหลากหลายชนิดและยี่ห้อมากๆ แต่จากการศึกษาเราพบว่า เบต้ากลูแคน ที่เป็นชนิด 1,3 / 1,6 เป็นเบตากลูแคนที่มีคุณสมบัติดีที่สุดในการกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายมากที่สุดครับ ฉะนั้น เวลาผู้อ่านจะเลือกมาซื้อ ก็อาจจะเลือกเบต้ากลูแคนชนิดนี้มารรับประทานมากกว่าชนิดอื่น โดยการดูการระบุชนิดของเบต้ากลูแคนไว้ที่ฉลากข้างขวดหรือกระปุกนะครับ

ข้อมูลความปลอดภัย

เนื่องจากเบต้ากลูแคนสามารถกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันได้ควรระมัดระวังการใช้ในคนที่มีภาวะระบบภูมิคุ้มกันที่ผิดปกติ เช่น multiple sclerosis, lupus, rheumatoid arthritis, asthma หรือรับประทานยาที่กดหรือกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันอยู่

ภก.พงษ์ศักดิ์ สง่าศรี